Napoli San Carlo Tiyatrosu’nda mezzosoprano Francesca Russo Ermolli’nin canlı performansı ile Fransız ve İspanyol ezgilerine bir yolculuk…
Konser Programı:
Maurice Ravel
Cinq Mélodies Populaires Grecques:
Chanson de la mariée
Là-bas, vers l’église
Quel galant m’est comparable?
Chanson des cueilleuses de lentisques
Tout gai!
Vocalise en forme de Habanera
Minuetto (dalla Sonatina per pianoforte)
Chants Populaires:
Chanson italienne ( romaine )
Chanson française (Limousin)
Chanson espagnole
Deux Mélodies Hébraïques:
l’Enigme Eternelle
Kaddisch
Intervallo
Joaquín Turina (Sevilla 1882-Madrid 1949)
Cantares
Manuel de Falla
Siete Canciones Populares Españolas
El Paño moruno
Seguidilla murciana
Asturiana
Jota
Nana
Canción
Enrique Granados
Valses Poéticos n.2, n.5
La Maja Dolorosa
Tonadilla n.1
Tonadilla n.2
Tonadilla n.3
Las Hijas del Zebedeo:
Carceleras n.8 Tiple
Al pensar en el dueno de mis amores
Ondokuzuncu yüzyılın son on yılında, Fransız kültürü, antik Yunanistan’a olan ilgiden dolayı (Troya’daki kazılardan Olimpiyatların kazılmasına kadar) yeni bir ilgi alanından gelen önerilerin de eklendiği yeni ufuklara doğru yelken alıyor.
Son dönem etnomüzikolojik disiplinlerin keşiflerinden etkilenen Maurice Ravel, Sakız adasında ilkel fonografiyle kaydettiği otantik Yunan halk ezgilerini uyumlaştırma fikrini ortaya koyar. Ravel – 1904 ve 1906 yılları arasında oluşan Yunan melodilerinin kısa ama önemli döngüsünde- Michel de Calvocoressi tarafından Fransızcaya çevrilen isimsiz Yunanca metinleri müzikle tanıştırır. Daha geç dönemlerde aynı tarzda Tripatos (1909), Chants Populaires (1910) ve Mélodies Hébraiques’de (1914) eserler üretecektir. 1914 tarihli son isimler, 1933-34 yıllarında, müzisyenin henüz kendine güvenmediği yıllarındaki güvensizlik sürecinde, başlıca suçlanma noktası olarak hizmet etmenin üzücü kaderine sahip olmuşlardır.
Aynı şekilde İspanya’nın Fransız kültürüne uyguladığı tavsiye de olağanüstüydü: Romantizmin ilk yıllarından beri, tutkular ve trajik bir yaşam anlayışı ile canlandırılmış ikonik figürlerle dolu ideal rüyalar ve kaçanların ülkesiydi. Ravel 1895 senesinde, ikinci evi olan İspanya’ya ithafen, “Bolèro” dan “Vocalize en forme de Habanera” ya kadar, karakterlerine, şarkılarına, unutulmaz kompozisyonlarda uyandırdığı ritimlerine aşırı saygı duyarak, dört elle piyano için «Habanera»’yı yazdı. İspanyol dansının ritmi, sahip olduğu melodik yapı tam olarak ortaya çıkarılmadan defalarca vurgulandı. Ve başla der demez şarkı başlar. Sonuçta sanki Ravel’in Bask ruhundan bir takım şeyler turistik bir ispanyolculuğun renkleri ve çekimlerini hafifletmek üzere müdahale edilmişcesine ortaya kuru, kuvvetli bir İspanya çıkıyor.
*****
Konserin ikinci bölümü İspanyol ezgilerine adanmıştır. Bu bölüm Falla tarafından 1914 senesinde yazılmış, ve ilk kez 1915 senesinde Madrid’te icra edilmiş Siete Canciones Populares Espanolas ile başlar. Falla’nın müzikal üretiminde önemli bir referans noktası olan be kesinlikle yirminci yüzyılın İspanyol popüler geleneğinden klasik dünyadan esinlenerek ortaya çıkarılan en ünlü melodiler olup,
popüler şarkının yeniden keşfedilme sürecine göre, sanatçının kendi ülkesindeki müzikal folklorunu kullandıklarını gösterirler.
Gerçekten bu Yedi şarkı tipik Endülüs tematik modülleri olup, İspanyol ruhunun bütünüyle sahip olma kriterine göre, El pano moruno, Canción, Nana, Murcia’nın Polo ai canti (Seguidilla), Asturias’ın (Asturiana) ve Aragon (Jota) şarkılarına psikolojik durumların çeşitliliğine göre geçiş yapıyor. Bu Yedi şarkı aralarında Ravel de dahil olmak üzere, Falla tarafından da çok beğenilen ve pek çok müzisyenin beğenisini kazanan madam Godebski’ye adanmıştır.
Müzikal yolculuğumuz Enrique Granados ile devam ediyor. Müzisyen ressam Francisco Goya’nın (1897), 150. doğum yılı nedeniyle ressamın yaşadığı yer kültürel ve tarihi dönemi aktarma amacıyla Goya’nın popüler lezzetini müziğe çevirirek son derece gururlu olduğu ispanyolluğunu Madrid’in gençlerini tablolarında resmederek ortaya döken majos e majas tablolarını incelemiştir.
Hiç şüphesiz Granados’un besteleri, doğdukları coğrafi ortamdan etkilenir; gerçektende sürekli bir İspanyol ritmi ve armonisini arka planda hissederiz ve böylece orijinal bir tarz ortaya çıkıyor, bu da bizi bazen romantik dönemlerin son dönem atmosferlerine sürükler. 1914 yılında, Granados “La Maja Dolorosa” serisinin alıntılandığı Tonadillas escritas en estilo antiguo adlı eseri sayesinde Fransa’dan Onur Nişanı aldı.
Zarzuela, Madrid yakınlarında, İspanya Kralı Philip IV’ün avlanma yerinin bulunduğu yerin adıydı. On yedinci yüzyılda, kral ve sarayı uzun yaz öğleden sonraları eğlenceleri için bu yerde sahnelenen tiyatro gösterileri düzenletirlerdi ve bu gösteriler çoğunluğu İtalyan kökenliydi. Bu yüzden, bu zaman zardında müzikal tiyatro zarzuela adını aldı.
Ruperto Chapí y Llorente ilk kez 9 Temmuz 1889’da Madrid’deki Maravillas Tiyatrosu’nda temsil edilen iki perdelik komik zarzuela olan Las hijas del Zebedeo’dan alıntılanan Al pensar en el dueño de mis amores adlı romansını sunar. Bu zarzuela 1889 yazının en büyük sahne başarısıydı, ve sunulan tüm eserler seyirciler tarafından dakikakalarca alkışlanıyordu ve eserlerin sürekli tekrarı isteniyordu. Las hijas del Zebedeo bugün türün en sevilen ve en çok takdir edilenleri arasında sembolik bir anlam taşımaya devam etmektedir.
Francesca Russo Ermolli, mezzo soprano
Janacec (Fekluscha), Katja Kabanova, Willy Decker’ın son sezondaki yapımlarından sonra Napoli San Carlo Tiyatrosunda gerçekleşecek Napoli “Concerto a Nisida” 2018/2019 sezonu için Riccardo Muti tarafından seçildi. İtalya’nın Avrupa Konseyi Başkanlığı Kutlamaları kapsamında düzenlenen Italian Works of Art sergisinin açılışı için solo konser vermek üzere Brüksel’de Avrupa Parlamentosu’na davet edildi. Amsterdam’daki Nederlandse tiyatrosunda Gluck’s Armide’da (Ivor Bolton / Barrie Kosky) operasıyla çalışma hayatına başladı; Oynadığı roller: Torino RAI’da Haendel’in Solomon operasında Saba Kraliçesi, Theater an der Wien’da (Christophe Rousset e Les Talents Lyriques) F.Cavalli’nin Calisto’sında Giunone, Madrid Auditorium Nacionàl’de (Jean Christophe Spinosi & Ensemble Matheus) Vivaldi’nin Orlando Furioso operasında Bradamante rolünde, Haendel’in Serse’sinde. Öncesinde yer aldığı çalışmalar ise Napoli’nin muhteşem San Carlo Tiyatrosu’ nda gerçekleşen Giordano’nun (Ascher Fisch/L.Pugelli) Fedora’sında Dimitri rolü, Dvořák’ın (John Fiore/Schweigkofler) Rusalka’sında Turnspit, Mozart’ın (Jeffrey Tate, Luca Ronconi, Emanuel Ungaro) Clemenza di Tito’sunda Annio rolleri. Caserta Belvedere Reale di San Leucio-Reggia’da gerçekleşen Paisiello’nun Nina ossia la Pazza per Amore’sinde Nina rolü şarkının ve metnin sürekli yer değiştirdiği yorumuyla halkın ve eleştirmenlerin büyük beğenisini topladı
Sanatçının sahne hayatındaki varlığının yanı sıra, Monteverdi’den yirminci yüzyıla kadar değişen programlarla yoğun bir konser programı da var. Yer aldığı projelerdeki ödülleri ise Rossini’nin Italiana in Algeri’dekki Isabellave Barbiere di Siviglia operasında Rosina rolüyle “VII° Concorso Città di Pistoia” ve Concorso Internazionale Aslico “Progetto Monteverdi” ödülleri.
Kariyerinin başından beri aralarında Ivor Bolton, Pierluigi Pizzi, Jeffrey Tate, Jerome Correas, Luca Ronconi, Andrjy Yurkevitch, Bruno Campanella, Antonio Florio, Christophe Galland, Fabio Biondi, Rinaldo Alessandrini, Roberto de Simone, Peter Maag gibi ünlü isimlerinde olduğu yönetmen ve orkestra şefleriyle işbirliği yaptı.
Video ve plak kayıtları arasında Gaetano Latilla’nın La Finta Cameriera (CD Opus 111) ve L.Leo’nun (CD & DVD Dynamic, dir. Antonio Florio, Cappella La Pietà dèi Turchini – Premio choc musique e fff de télérama) Alidoro. Ayrıca Rossini’nin dir. Christopher Franklin (DVD & CD Naxos) La Cambiale di Matrimonio ve Traetta’nın (dir. Alan Curtis/live dal Teatro la Fenice di Venezia,CD Opus 111) Buovo d’Antona. Claudio Monteverdi eserlerinden ise Roberto Gini (CD Amadeus) ile birlikte La Selva morale et Spirituale, Rinaldo Alessandrini ile Il Ballo delle Ingrate, Barbara Strozzi ve Ensemble la Venexiana ile birlikte (CD Cantus) Primo Libro dei Madrigali ve Schutz ve la Cappella Augustana ile birlikte (CD Brilliant) Madrigali Italiani. İtalyan Dili ve Edebiyatı, Şan ve Piyano bölümlerinden mezundur.
Giovanni Auletta, piyano
Napoli’de doğdu ve S. Pietro a Majella Konservatuarında Sergio Fiorentino’nun öğrencisi olarak en yüksek dereceyle mezun oldu. Akabinde Roma S. Cecilia Akademsinde Sergio Perticaroli’nin önderliğinde eğitimine devam etti. Aralarında “Schumann” di Macugnaga, “Schubert” di Dortmund Germania, “Città di Senigallia”’nın da olduğu pek çok yarışmadan ödüllerle dönerek, hem solo repertuar hem de oda müziği repertuarına adayarak seçkin İtalyan kurumlarında ve yurtdışındaki önemli festivallerin konuk olmuştur.
Berlin Senfoni Orkestrası ile bir dizi konser için Salzburg Mozart Gesellschaft tarafından teklif aldı ve daha sonra Novo-Sibirsk ve St. Petersburg Filarmoni Orkestrası ile bir tura çıktı.
RAI – Polonya Radyosu – Fransa 2 – İspanyol TVE – Yugoslavya Radyo Televizyonu – Alman Televizyon kanalları için kayıtlar gerçekleştirdi.
Tiyatro dünyasına yoğun bir şekilde ilgi duyduğu için, Napoli Teatro Politeama, Siracusa Teatro Greco, Vanessa Redgrave ve Carla Fracci gibi sanatçılarla işbirliği yapan Carlo Felice bünyesinde Tiyatosunda piyanist ve şef olarak konserler verdi.
Emi Classics adına F.P.Tosti’nin eselerindne oluşan çiftli bir Cd kaydı gerçekleştirdi ve Istituto Tostiano di Ortona’dan özel bir ödül aldı. Cremona Paleografia Musicale okulundan müzikoloji dalında en yüksek dereceyle mezun oldu. Brillant Classics şirketi adına Wihlelhm Kempff’in oda müziğine adanan yeni eseler yaratmak adında repertuar çalışmaları yapmaktadır. Napoli Centro di Musica Antica ile yoğun bir şekilde işbirliği içinde 19. yüzyılın ilk yarısında “klasik öncesi” Napoliten şarkıların geri kazanılması amacıyla tarihi enstrümanların çalınması ve kaydedilmesi için Antonio Florio ile işbirliği yapmaktadır. Roma Santa Cecilia Konservaturaında kadrolu hoca olarak ders vermekte ve sürekli olarak aralarında Madrid Escuela di Canto, Conservatorio Superior, La Universität für Musik und darstellende Kunst Wien, Paris École Normale Supérieure, Şangay’da bulunan Università gibi kurumlardan masterclass dersleri vermek üzere davet almaktadır.