İtalya’da yolculuk, kökeni organize bir turizmin geleneklerinin çok önce başlayan on altıncı yüzyılın sonlarına dayanan çok anlamlı bir kültürel gelenektir. Gezgin, tüccar, diplomat, tarihçi, sanatçı, öğrenci ya da deneyimini bir günlüğe iki satır yazı yazma amacıyla hareket eden ve en ulvi ruhani anlamda olması gereken, Avrupa’nın kolektif imgeleminde sanat ve güzellik ülkesini ziyaret etme arzusuna sahip herhangi bir kişi olabilir. Bu akşam sunulan müzikal program (az önce akılda kalıcı sayfalarda belirtildiği şekilde) bir takım muhteşem müzisyenlerin İtalya’ya kendilerini adamalarından doğmaktadır.
Konser Programı:
Franz Liszt (1811-1886)
da Année de pèlegrinage
Les jeux d’eau à la Villa d’Este
Gioacchino Rossini (1792-1868)
da Péchés de vieillesse
Une pensée à Florence
Ludwig van Beethoven (1770-1827)
6 Variazioni sull’aria: Nel cor più non mi sento
da La molinara di Giovanni Paisiello
Franz Liszt (1811-1886)
Parafrasi da Aida
Danza sacra e duetto finale
Joseph Asher (1829-1869)
Parafrasi su La Traviata
Gioacchino Rossini (1792-1868)
da Péchés de vieillesse
Sorrento
Wihlehl Kempff (1895-1991)
Suite Ischia op. 68
Invocation
Pastorale
Lamento di Vittoria Colonna
Notturno
Franz Liszt (1811-1886)
da Année de pèlegrinage
Tarantella e canzone napoletana: Fenesta vascia
Sunulmuş olan ortak konu, kültürel bir yer ve geleneklerden ilham alan, belirli bir neden olmaksızın yan yana getirilen önerilerde oluşmakta: İtalyan mirasını karakterize eden melodramı gözardı etmeksizin bazı İtalyan şehirlerine, popüler geleneklere (özellikle de Napoli gelenekleirne) bir armağan niteliğinde.
Program, Roma yakınlarındaki Tivoli’deki Villa D’Este’nin sükunetiyle başlıyor, İtalya’da birkaç kez gelen Franz Liszt’in ünlü duraklarından biri olan, izlerine ünlü Années de pèlerinage’de rastladığımız yolculuğu: Macar bestecinin yaşadığı duygulara karşılık gelen ses skalasında karşılaşılmayan bir delilin verdiği sevgili ülkemize adanmış bir seri. Jeux d’eau’da, bestecinin, Villa d’Este’in bahçelerinde yapmayı sevdiği, muhteşem fıskiyelerin sesi ile sarhoş olduğu doğadaki yürüyüşlerini anlatıyor. Liszt, temelinde yer alan bu geçici sürekli hareketliliğini garanti altına almak adına dikkate değer bir virtüözik çaba yoluyla, müziğin kesintisiz akışı durulduğunda tatlı ve yoğun bir melodiyle ortaya çıkan 144 vuruşa iliştirilmiş, John’a göre İncil’den yapılan alıntı ile açıkça gösterildiği gibi dini bir sembolizmi temsil eder: “… sed aqua, quam ego dabo eì, fiet in eo fons aquae salientis in vitam aeternam” (“ama ona vereceğim su, kendisine sonsuz hayata akan bir su kaynağı olacak. “). Rossini’nin kompozisyonları oldukça farklı (Pesarese e Une pensée a Florence), Rossini çok iyi tanıdığı bir ülkeyi keşfetmek için gerçek bir yolculuk yapmaz, ancak “ideal” bir yolculuğu tamamlar. Rossini operaları sayesinde ünlü bir besteci olur, ancak kariyerinin zirvesinde, belki de tiyatroların stresi tarafından tüketilen Paris’e yerleşerek emekli olmaya karar verir. Söz konusu olan müziğe veda olmayıp, Péchés de vieillessse başlıklı eserinde toplanan bir çok enstrümantal müziği etkileyen, gittikçe artan bir pazarın pırıltılarından kurtularak hayal gücünü ve ironisini rahatlatmak adına sadece bu dünyadan biraz uzaklaşmakdır.
Bu noktada, dramatik gücüyle Alplerin ötesinde gelen bestecileri içten etkileyen gücüyle İtalyan Operası’na yapılan zorunlu bir armağandır. Piyano, Senfoniler veya Operalar gibi çok büyük enstrümantal gruplar için yazılı müziği yerel hale getiren on dokuzuncu yüzyılın en önemli enstrümanıdır. Burjuva evlerinde görülen rağbetten sonra piyano konser salonlarına zaferle geri döner ve opera repertuarından yoğun bir şekilde çalınan ve zamanın genç piyanistlerinin yeteneklerini ortaya çıkaran bir repertuarın çoğalmasına neden olacaktır. Beethoven, Amore di Paisiello’ya dair Nina pazza’nın temasından etkilenip muhteşem varyasyonları yazarken
Liszt, Aida’nın kutsal dans ve son düetine vurularak ve Verdi’nin harmonik araştırmasını çok benzer hisseder;
ve nihayetinde La Traviata’nın ana temaları üzerine Joseph Asher’in (Londra Paris’te eğitim gören Hollandalı piyanist ve besteci) güzel bir melodisi. Yolculuğumuz, sadece benim doğduğum yer olduğu için değil, her şeyden önce on dokuzuncu yüzyıla atıfta bulunarak, Avrupa eğilimlerinde son derece gözde olan müzik kültüründen dolayı Napoli’ye odaklanarak devam ediyor.
Napoli yolculuğunda Pechées de vieillesse’de adı geçen olağanüstü güzellikteki yerlere atıfta bulunan şehir isimlerini seçen Rossini notalarından seçtim: Sorrento, Procida ve Ischia! Bu eser isimlerinin başlangıçta Rossini tarafından değili de “satılabilirliğini” garanti etmek ve popüler kılmak adına yapımcısı tarafından seçildiğinin altını çizmek isterim. Yapımcı ve besteciar ve müşteriyle besteci arasındaki ilişkiyi daha fazla yansımaları açığa çıkaran bir gerçektir: yapılan karşılıklı fikir alışverişleri bazen karışık ama her durumda çok verimli bir ilişkidir.
Ischia’ya adanmış olan Wilhelm Kempff tarafından yapılan parça ayrıca bir tartışma konusu olmayı hakediyor.
Sadece piyanist olarak tanınan (yirminci yüzyılın en büyük virtüözlerinden biriydi) ancak sadece bazıları tarafından bestekar olduğunu da bilinen bu bestekarla ilgilenmeye başladım. Bize son diskografik açıdan Trio ve Quartet olarak mükemmel bir müzik arşivi ve Berlin Biblioteca Der Kunst arşivinin cömertçe bizlerle paylaştığı bu akşamki programda da yer alan Suit gibi piyano sayfaları da bıraktı. Yolculuğun son bölümü bu ideal yolcuğuya başladığımız besteciye bırakıldı: Franz Liszt.
Üç harekete bölünmüş ‘Venezia e Napoli’’de (Années de pélerinage’nin ekleri ) Liszt’in bir kez daha talep edilen ince piyano dehasına şahit oluyoruz: Fa minör diezde de zarif ve popüler bir tema olarak Venedik gondolcusu; nostaljik bir kanto ile içiçe geçen mi bemol minörde Canzone; eski bir napoliten şarkısı ile kanıtlanmış canlı ve mükemmel bir ritmik doku üzerine inşa edilmiş olan Sol minor’deki Tarantella: Fenesta vascia.
Giovanni Auletta Napoli’de doğdu ve S. Pietro a Majella Konservatuarında Sergio Fiorentino’nun öğrencisi olarak en yüksek dereceyle mezun oldu. Akabinde Roma S. Cecilia Akademsinde Sergio Perticaroli’nin önderliğinde eğitimine devam etti. Aralarında “Schumann” di Macugnaga, “Schubert” di Dortmund Germania, “Città di Senigallia”’nın da olduğu pek çok yarışmadan ödüllerle dönerek, hem solo repertuar hem de oda müziği repertuarına adayarak seçkin İtalyan kurumlarında ve yurtdışındaki önemli festivallerin konuk olmuştur.
Berlin Senfoni Orkestrası ile bir dizi konser için Salzburg Mozart Gesellschaft tarafından teklif aldı ve daha sonra Novo-Sibirsk ve St. Petersburg Filarmoni Orkestrası ile bir tura çıktı.
RAI – Polonya Radyosu – Fransa 2 – İspanyol TVE – Yugoslavya Radyo Televizyonu – Alman Televizyon kanalları için kayıtlar gerçekleştirdi.
Tiyatro dünyasına yoğun bir şekilde ilgi duyduğu için, Napoli Teatro Politeama, Siracusa Teatro Greco, Vanessa Redgrave ve Carla Fracci gibi sanatçılarla işbirliği yapan Carlo Felice bünyesinde Tiyatosunda piyanist ve şef olarak konserler verdi.
Emi Classics adına F.P.Tosti’nin eselerindne oluşan çiftli bir Cd kaydı gerçekleştirdi ve Istituto Tostiano di Ortona’dan özel bir ödül aldı. Cremona Paleografia Musicale okulundan müzikoloji dalında en yüksek dereceyle mezun oldu. Brillant Classics şirketi adına Wihlelhm Kempff’in oda müziğine adanan yeni eseler yaratmak adında repertuar çalışmaları yapmaktadır. Napoli Centro di Musica Antica ile yoğun bir şekilde işbirliği içinde 19. yüzyılın ilk yarısında “klasik öncesi” Napoliten şarkıların geri kazanılması amacıyla tarihi enstrümanların çalınması ve kaydedilmesi için Antonio Florio ile işbirliği yapmaktadır. Roma Santa Cecilia Konservaturaında kadrolu hoca olarak ders vermekte ve sürekli olarak aralarında Madrid Escuela di Canto, Conservatorio Superior, La Universität für Musik und darstellende Kunst Wien, Paris École Normale Supérieure, Şangay’da bulunan Università gibi kurumlardan masterclass dersleri vermek üzere davet almaktadır.